Wat is een intrusie?

Een intrusie is een plotseling en vaak herhaald opkomende dwanggedachte, die meestal als opdringerig en storend wordt ervaren, en die gericht is op iets dat men ongewenst vindt. Intrusies komen bij 90% van de mensen af en toe voor en zijn geen teken van een geestesziekte. Het is eigenlijk een soort spam in je hoofd.

Denk je weleens tijdens een vergadering dat je je collega heel hard zou kunnen slaan of ineens zou kunnen zoenen? Dan heb jij waarschijnlijk, net als negentig procent van alle mensen, weleens last van intrusies. Een intrusie is een gedachte die zomaar in je hoofd opkomt en best wel bizar kan zijn zoals bovenstaande voorbeelden. De gedachte gaat vaak over iets wat totaal niet gewenst zou zijn of over iets wat je nooit daadwerkelijk zou doen.

Een voorbeeld: ”Toen ik net een puppy had, liep ze tijdens het wandelen vaak alle kanten op, waarbij ook regelmatig voor mijn voeten. Vaak kon ik dan denken: ‘wat als ik haar nu eens een keiharde trap geef?’ en bijna voor me zien hoe ze door de lucht zou vliegen en daarna heel stil zou liggen piepen. Ik kreeg er vaak rillingen van, hoe kon ik dat nou denken?”

Een intrusie kan je best wel van slag maken. Bijna iedereen heeft dus weleens een intrusie en normaal gesproken schrikken we er misschien even van en wordt het vervolgens weggewuifd en gaan we weer verder met het dagelijks leven. Als je echter heel veel na gaat denken over deze gedachten en gaat zoeken naar wat hier precies achter zit, dan kunnen intrusies een stuk vervelender worden. De gedachte is dan niet meer zomaar een intrusie maar kan een dwanggedachte worden waar veel consequenties aan zitten. Iemand die bijvoorbeeld weleens de gedachte heeft om een kind op straat een duw te geven, zal dan gebieden met veel kinderen gaan vermijden. Dit kan op een gegeven moment uit de hand lopen en ervoor zorgen dat iemand niet meer naar buiten durft uit angst om iemand anders iets aan te doen.

Ook maken deze mensen de obsessie voor deze gedachte alleen maar groter door te proberen het te onderdrukken, terwijl anderen er verder totaal niet bij stilstaan. Als iemand je nu immers zou zeggen dat je niet aan een roze olifant mag denken, dan is dat waarschijnlijk het enige wat nog in je hoofd opkomt, terwijl je er normaal gesproken nooit aan denkt.

Het is lastig te zeggen wanneer iets simpelweg een intrusie is en wanneer het omslaat in een obsessie. We kunnen immers allemaal weleens wat langer nadenken over zo’n gekke intrusie zonder dat dit gelijk dwangmatig is. Zo heb ik weleens op het perron gestaan waar een intercity langs raasde. Toen ik dacht: ‘ik zou er ook gewoon voor kunnen springen’, vond ik dat best wel heftig. Ik dacht dat ik misschien onbewust wel suicidaal was en vroeg me af waarom ik die gedachte ineens had. Later zei mijn toenmalige therapeut dat waarschijnlijk op dat moment nog meer mensen met mij op het perron diezelfde gedachte hadden, omdat dat nu eenmaal een veelvoorkomende intrusie is. Nadien kon ik het ook loslaten en dacht ik er nauwelijks meer over na. Anders is het als je vanaf dat moment treinen gaat vermijden uit angst dat je je gedachte uitvoert. Dan is het goed om hier met een professional over praten, want het is heel moeilijk om zelf weer van zo’n gedachte af te komen.

Lees ook deze info eens goed door

Intrusies

 

Hieronder ook een stappenplan om om te gaan met de angst die deze gedachten kunnen oproepen:

Wat ga je vandaag doen?

Vandaag ga leren hoe je met een angstgedachtensituatie kunt omgaan. Je leest over verschillende manieren om jezelf te kalmeren. Ook ga je oefenen met het maken van een kalmeer-kaart. Deze kan je helpen in moeilijke situaties.

Angst is niet eng

Als je last hebt van angstgedachten dan ben je bang voor je eigen lichamelijke angstgedachten. Daarom is het belangrijk om te weten dat deze gedachten ongevaarlijk zijn. Denk aan het voorbeeld van de inbreker, de hond, de pop-ups.

Pak je gereedschapskist erbij

Niet bang zijn voor je eigen angstgedachten: makkelijker gezegd dan gedaan! Maar er zijn technieken waardoor je rustig wordt. Je kunt deze technieken zien als gereedschap in een gereedschapskist. Iedere keer als je angstgedachten voelt opkomen kun je je gereedschapskist erbij pakken. Zo word je de situatie de baas.

De technieken zijn er niet om een angstgedachten te stoppen. Ze zijn er om je door die angstgedachten heen te helpen.

1. Check de feiten!

Als je last hebt van angstgedachten dan kun je bang worden van alles wat in je denkt.

Een belangrijk onderdeel van je gereedschapskist is daarom dat je weet hoe een angstgedachtenaanval precies werkt.. Dit voorkomt dat je de dingen erger maakt dan ze zijn.

Toon de feiten

2. Leid jezelf af

In een angstige situatie richt je je aandacht op de dingen je angstig maken. In jouw geval jouw gedachten. Als je je aandacht hierop richt word je alleen maar angstiger. Let je hier niet op dan word je minder angstig. De truc is dus om je aandacht ergens anders op te richten. Leid jezelf op een positieve manier af. Dan word je vanzelf rustiger. Dit kun je doen om jezelf af te leiden:

• Denk aan een aankomende vakantie of iets anders waar je zin in hebt in plaats van aan de angst in je lichaam.
• Bel iemand op of maak een praatje met iemand om je af te leiden.
• Adem 4 tellen in, en 8 tellen uit.
• Bedenken welke kleur sokken je aanhebt of wat je gisteren aan had.
• Kijk naar mensen om je heen en probeer te bedenken wat voor werk ze doen.
• Zing een liedje in je hoofd.
• Tel alle groene dingen in je omgeving.
• Visualiseer dingen die je super hebt gevonden, zoals snowboarden. Stel je voor dat je daar echt weer bent, zie de sneeuw, voel de plank onder je voeten etc.

Je aandacht op andere dingen richten betekent niet dat je moet weggaan uit de situatie of dat je de situatie gaat vermijden! Het is belangrijk dat je in de situatie blijft, maar je aandacht niet op de enge dingen richt.

3. Maak een Kalmeer-kaartje

Het kan in een angstige situatie erg moeilijk zijn om helder na te denken en jezelf te kalmeren. Om je te helpen kun je een kalmeer-kaartje maken. Dit is een kaartje waar je helpende gedachten over je angstgedachten op schrijft. Je kunt dit kaartje bij je dragen zodat je hem erbij kunt pakken als dat nodig is. Het helpt ook om hem iedere dag (bijvoorbeeld ’s ochtends) even door te lezen.

Voorbeeldzinnen voor op je kalmeer-kaartje:

• Ik weet dat het maar een gedachte is, ik wil dat immers helemaal niet.
• Ik weet dat dit ook weer voorbij gaat.
• Ik ben stoer genoeg om dit aan te kunnen!
• Iedere angstsituatie die ik overleef brengt me dichter bij mijn doel.
• Ik weet waar ik het voor doe.
• Hou vol, ik kan het!

4. Beloon jezelf!

Omgaan met angstgedachten is niet makkelijk! Het is hard werken. Daarom mag je jezelf best belonen als je merkt dat je vooruit gaat. Geef jezelf een schouderklopje, doe iets leuks of koop een klein cadeautje voor jezelf.

Vergeet ook niet jezelf zo nu en dan aan te moedigen: “Yes, ik heb het gedaan!” “Zie je wel dat ik het kan!”.

Oefenen

Maak een kalmeer-kaartje

Je gaat zinnen bedenken die je kunnen kalmeren tijdens een angstig moment. Gebruik hiervoor de informatie die je hebt gelezen.

Niemand kent jou beter dan jijzelf, maak dus zinnen waarvan jij zelf denkt dat ze je helpen.

 

Nu jij!

 

 

Bedenk minstens 2 helpende zinnen over de feiten van jouw angstgedachten