Depressie

Een veel voorkomend probleem die door eerstelijnspsychologen behandeld worden is een depressie. Per jaar lijdt 4 tot 10% van de totale westerse bevolking aan een depressie.

Download hier een folder Depressie, meer dan zo maar een dip.

Depressief, wat is dat?
Iedereen ziet het wel eens niet zitten. Er zijn genoeg dingen in het leven die tegen kunnen zitten en die het iemand somber doen inzien. Vreemd is dat niet. Gewoonlijk gaat dat ook wel weer over in een paar uur of in een paar dagen. Soms gaat het ook niet vanzelf over. Dan kan iemand maanden of soms ook jaren somber zijn. Dan kan het zijn dat er sprake is van een depressie.

Symptomen
Tot de symptomen van een depressie horen als eerste een depressieve stemming die het grootste deel van de dag duurt en die bijna elke dag voorkomt. Ook kan het zijn dat iemand zich niet zozeer depressief voelt, maar wel vrijwel alle plezier in het leven heeft verloren. Daarnaast kan ook sprake zijn van een toename of afname van het lichaamsgewicht (zonder dieet), slaapklachten, geagiteerd of juist sterk geremd gedrag, vermoeidheid, concentratieproblemen en terugkerende gedachten aan de dood.
Tenslotte wordt pas van een depressie gesproken als de klachten voor de persoon zelf een forse beperking vormen.

Andere stemmingsstoornissen
Er zijn diverse andere stoornissen op het gebied van de stemming, waar depressie een deel van kan zijn. Zo kunnen depressieve episoden afgewisseld worden met perioden waarin iemand zich juist vreselijk, overdreven, goed voelt en erg veel dingen onderneemt, waarbij het vaak om dingen gaat waar iemand ook risico’s mee loopt, zoals bijvoorbeeld vreselijk veel kopen, of zich op andere manieren ontremd gedragen. Dan wordt er gesproken over manisch-depressiviteit of een bipolaire stoornis.
Ook kan het iemand niet echt erg depressief zijn, maar constant een lichte depressie hebben, die vaak ook nog lang aanhoudt. We spreken dan van dysthymie.

Ben ik depressief?
Als u zich in het bovenstaande herkent, kan het nuttig zijn om dit eens wat min of meer objectief vast te leggen. Dit kan door het invullen van een depressievragenlijst. Dat kan bij de huisarts, bij mij in de praktijk, of via een zelftest.

Oorzaken van depressie
Veel mensen denken dat depressies altijd veroorzaakt worden door nare ervaringen in het leven.
Verdrietige of schokkende gebeurtenissen kunnen inderdaad depressies oproepen. Mensen kunnen bijvoorbeeld in somberheid wegzakken als ze hun partner hebben verloren en hun verdriet hierover niet goed kunnen uiten. Of ze verliezen hun levenslust omdat ze hun baan zijn kwijtgeraakt en zich uitgerangeerd voelen. Soms echter voelen mensen zich depressief zonder enige aanwijsbare ‘reden’. De gevoelens kunnen dan (mede) veroorzaakt worden door processen in het lichaam dan zijn er dus ook biologische oorzaken in het spel. Dan zijn persoonlijkheidsfactoren of de denkstijl van invloed. Mensen die positief in het leven staan, zijn minder vatbaar voor het krijgen van een depressie.
De meeste depressies worden veroorzaakt door een combinatie van psychische, sociale en biologische factoren.

Ben ik de enige?
Nee: depressieve gevoelens komen veel voor. Volgens gegevens van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie heeft tien procent van de mannen en twintig procent van de vrouwen minstens één keer in hun leven een depressie. Het is dus niet iets waar iemand zich voor hoeft schamen of wat per se verborgen moet worden gehouden.

Wat kan ik er aan doen?
Het is belangrijk om de vicieuze negatieve cirkel te gaan doorbreken. Praten en activiteiten ondernemen helpt. Dagstructuur helpt. Praat met uw huisarts en vraag om een doorverwijzing naar een hulpverlener als u er niet uitkomt. Een psycholoog kan u helpen uit uw depressie te komen. De volgende zaken zijn daarbij van belang.

• cognitieve gedragstherapie om positiever te leren denken
• aktivering en conditieverbetering
• bij ernstiger depressies, ondersteuning met medicatie
• bij recidiverende depressies kan mindfulnesstraining helpend zijn.
• bij winterdepressies kan lichttherapie helpen