Hoe ontstaat een depressie?
Hoe ontstaat een depressie?
Hieronder een artikel van Pim Cuijpers, psycholoog, Hoogleraar klinische psychologie, Vrije Universiteit Amsterdamop www.psychischegezondheid.nl/
Er is bijna nooit één oorzaak voor een depressie aan te wijzen. Veel mensen denken dat een depressie veroorzaakt kan worden door een ingrijpende gebeurtenis “het begon toen haar moeder overleed” of “ze kreeg de depressie na haar echtscheiding”. Het is vrijwel altijd een combinatie van lichamelijke en psychologische oorzaken, die leiden tot het ontstaan van een depressie.
Er is veel bewijs dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van een depressie. Het is wel zo dat dit met name geldt voor de ernstigere vormen van depressie. Het is ook duidelijk dat bij een depressie verschillende processen in de hersenen verstoord zijn. Met name bepaalde stoffen die zorgen voor de overdracht van signalen tussen hersencellen, de zogeheten neurotransmitters, spelen een rol bij een depressie. Of dat gaat om een tekort aan deze stoffen of meer om een probleem bij de signaaloverdracht is nog niet bekend. Ook is niet duidelijk of deze processen in de hersenen een gevolg zijn van de depressie of dat zij zelf de oorzaak zijn van de depressie. Een andere belangrijke oorzaak van depressie is de zogeheten psychologische kwetsbaarheid. De een is veel beter opgewassen tegen tegenslag dan de ander. Sommige mensen hebben ook een neiging om alles om hen heen van de negatieve kant te bekijken. Deze mensen zijn meer vatbaar om een depressieve stoornis te krijgen dan anderen. Ingrijpende levensgebeurtenissen zijn vaak een directe aanleiding tot het ontstaan van een depressie, zoals het verlies van de partner, een echtscheiding, pensionering, of het krijgen van een lichamelijke ziekte. Het lijkt dan alsof deze ingrijpende gebeurtenis de oorzaak is van de depressie, terwijl ook dan kwetsbaarheid en aanleg een belangrijke rol spelen. Uit onderzoek weten we dat wanneer mensen het gevoel hebben dat ze belangrijke zaken in hun omgeving niet kunnen beïnvloeden ze sneller depressief worden. Aangeleerde hulpeloosheid wordt dit ook wel genoemd. De laatste jaren wordt het ook steeds duidelijker dat negatieve gedachten een centrale rol spelen bij het ontstaan van een depressie. Dat begint bij negatieve gedachten over zichzelf, over de wereld om hen heen en over de toekomst. Door deze negatieve gedachten gaan mensen dan steeds meer ‘denkfouten’ maken die uiteindelijk leiden tot een depressie. Al het onderzoek dat de afgelopen jaren gedaan is naar het ontstaan van depressies heeft veel inzicht gegeven in al deze factoren die daarbij een rol spelen. Maar het heeft vooral geleerd dat het ontstaan van een depressie een uiterst complex proces is. En dat het nooit precies is na te gaan waarom bij de ene persoon wel en bij de andere persoon geen depressie ontstaat.
Pim Cuijpers, psycholoog
Hoogleraar klinische psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam